Konwalia majowa – dlaczego truje

Jest piękna i ślicznie pachnie. Konwalia majowa leczy m.in. choroby serca. W ogrodzie jednak może być przyczyną zatrucia. Najlepiej ją podziwiać lecz nie zrywać. I od razu wylewać wodę z wazonu, w której były konwalie.

Konwalia majowa (Convallaria majalis) to bylina pięknie kwitnąca w maju. Rośnie dziko w lasach, ale też uprawia się ją w ogrodach. Dostępna jest w różnych odmianach – wszystkie mają właściwości trujące.

Konwalia majowa (Convallaria majalis) 

Konwalia majowa zawiera glikozydy nasercowe. Dlatego od wieków z konwalii robi się leki na serce. Stosowano ją także do leczenia m.in. febry i padaczki.

Konwalia była kiedyś znakiem rozpoznawczym lekarzy. Jeśli na  starym obrazie postać jest przedstawiona z kwitnącą łodyżką konwalii, na pewno była medykiem. Taki portret ma np. Mikołaj Kopernik (1473 -1543), który zajmował się m.in. leczeniem.

Nieprzypadkowo konwalia  była kiedyś symbolem medyków. Aby używać jej do leczenia, trzeba się na tym znać. W niewłaściwych dawkach konwalia bywa zabójcza.

Trujące są wszystkie części konwalii. Najczęściej do zatrucia dochodzi po zjedzeniu jej czerwonych owoców oraz omyłkowego wypicia wody z wazonu lub szklanki, w których stały konwalie. Dlatego wodę po konwaliach trzeba zawsze natychmiast wylewać.

Owocem konwalii majowej jest czerwona jagoda. W porównaniu do liczby kwiatów jest ich niewiele.

Objawy zatrucia to dolegliwości żołądkowe, nudności, biegunka, wymioty, kołotanie serca, zaburzenia widzenia, halucynacje. Może dojść do zapaści. Najbardziej niebezpieczne są zatrucia wśród dzieci. Wizyta u lekarza jest konieczna. Zdarzają zatrucia zwierząt (drób, konie, psy).

Sok konwalii powoduje zaczerwienia na skórze (zwłaszcza delikatnej i wrażliwej). Dlatego kwiaty najlepiej zrywać w rękawicach. Jeśli zrywa się bez rękawic, to jak najszybciej trzeba je umyć i uważać, by nie wetrzeć soku w oczy. Nie trzeba się jednak bać dotykania liści czy kwiatów.

I tu ciekawostka: kiedyś w Rosji panny wcierały sok konwalii w policzki, by mieć naturalnie wyglądające rumieńce.

Konwalie można bez obaw wąchać. W XIX wieku uważano powszechnie, że konwalii „Woń serce, mózg i wnętrzności posila”. Taką informację znalazłam w książce „Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach” Józefa Rastafińskiego z 1893 roku.

A oto lista, na co jeszcze konwalia miała pomagać (cytat z tej samej książki z XIX wieku):

„Naprawia złą pamięć
Posila serce
Zażywana raz w tygodniu chroni od apopleksji
Konających wskrzesza
Kwiat służy głowie i sercu
Ocet na głowę nalany leczy początki manii
Wódka pomocna na mdłości serca”.

Z perspektywy czasu okazuje się, że w tych przesądach jest ziarno prawdy. Konwalia jest składnikiem wielu leków na serce (na receptę).