Translate

Uprawa kawy arabskiej

Jest średnio trudna w uprawie w domu. Kawa arabska (Coffea arabica), posadzona w donicy, ładnie kwitnie i owocuje. Gdy się dopilnuje zapylania kwiatów, można wyhodować na tyle dużo nasion, że wystarczy ich do parzenia napojów kawowych.

Kawa arabska (Coffea arabica)


Kawę arabską można z powodzeniem uprawiać w donicy w domu. Jednak nie w każdym mieszkaniu będzie dobrze rosła. Na pewno nie uda się uprawa w mieszkaniach ciemnych oraz w zimie ciepłych (z temperaturą powyżej 20 stopni Celsjusza) i z przesuszonym powietrzem (poniżej 50%).

Warto próbować uprawiać kawę arabską w domu, jeśli:

*ma się dużo miejsca – idealny jest wysoki salon (powyżej 3 m wysokości) z dużymi oknami wychodzącymi na południe, a jeszcze lepiej na południe i na zachód lub wschód;
*ma się oranżerię;
*zimą temperatura w pomieszczeniu, gdzie rośnie kawa, wynosi 14-18 stopni Celsjusza.


Popularne nazwy

Kawa brazylijska, Kawa zwyczajna, Kawowe drzewo, Kawowy krzew


Wysokość

W naturalnych warunkach to drzewo do 6 m wysokości. W domu osiąga około 3 m, w oranżerii – nawet 5 m.

Kawa arabska rośnie dość intensywnie. Na parapecie zaczyna jej brakować miejsca już po około 4-5 latach. Pokrojem przypomina popularne hibiskusy (ketmie).


Kwitnienie

Na parapetach kwitnie w czerwcu, czasem do lipca. Młode rośliny zaczynają kwitnąć zwykle w wieku 4-5 lat, ale zdarza się też wcześniej i później. Początkowo kwiatów jest niewiele. Wraz z wiekiem, kawa wydaje ich tyle, że gałązki wyglądają jak oblepione kwiatami.

Kwiaty są białe, niewielkie, przyjemnie pachnące, przypominają gwiazdki. Jeśli ktoś jest wrażliwy na zapachy, woń kwiatów kawy może przeszkadzać. Zwłaszcza jeśli śpi się w tym samym pokoju, co stoi kawa.

Kwiaty kawy są drobne.

Owocowanie

Kawa jest samopłodna i może się sama zapylić. Trzeba jednak przenieść pyłek w kwiatka na kwiatek. W naturze zwykle robią to pszczoły (miód kawowy jest jasny i ponoć rewelacyjny w smaku).

W domu kawę arabską można zapylić na dwa sposoby:

1. pędzelkiem kosmetycznym – pędzelkiem delikatnie omiata się słupki i pręciki każdego kwiatka. Gdy roślina jest młoda i kwiatów ma niewiele, ta metoda jest wystarczająca. Jeśli kwiatów jest dużo, szybsza jest metoda nr 2;

2. powiewem powietrza – tę metodę odkrył mój znajomy w czasach, gdy ziarna kawy kupowało się w Peweksie za dolary. On miał w domu drzewko o wysokości ponad 2 m. Co roku zbierał z niego około 1 kg kawy. Aby zapylić kwiaty, machał… firanką (kawa stała na podłodze przy oknie). Niezłe efekty osiągał też machając gazetą. Trochę gorzej kawa zapylała się, gdy robił przeciągi (wyłącznie w ciepłe dni).

Owoce kawy mają około 1 cm średnicy. Gdy są dojrzałe, przypominają czerwone czereśnie. Dojrzewanie trwa długo – 8-12 miesięcy. W każdym owocu znajdują się zwykle 2 nasiona.

Niedojrzały owoc kawy. Po dojrzeniu zrobi się czerwony, jak czereśnia czy wisienka.


Właściwości

Z nasion kawy przygotowuje się napoje kawowe, które mają działanie pobudzające i moczopędne.

Aby zrobić kawę własnego chowu, najpierw trzeba wyjąć nasiona z owoców. Następnie wysuszyć i uprażyć, np. na patelni lub w piekarniku. Uprażone nasiona mieli się w młynku i parzy małą czarną. 
Domowa produkcja kawy jest czasochłonna, ale satysfakcja – ogromna. Poza tym za każdym razem uprażenie wychodzi trochę inaczej i można uzyskać niespotykany efekt smakowy.

Jadalne są też osłonki owoców. Mają lekko słodki smak.

Kawa arabska owocuje obficie, ale pod warunkiem, że kwiaty zostały zapylone.

Ziemia

Powinna być lekko kwaśna – idealne pH to 6,1-6,5.

Kawa jest jednak bardzo tolerancyjna. Będzie też rosła w ziemi bardzo kwaśnej i zasadowej (pH od 4 do 8). Jednak wtedy raczej wegetuje.

Najlepiej kawę posadzić w specjalnej ziemi do cytrusów albo innych roślin kwasolubnych (więcej o ziemi do cytrusów CZYTAJ TUTAJ).

Kawa lubi mieć drenaż na dnie doniczki.


Nawożenie

Tylko latem, raz w tygodniu. Można używać specjalnego nawozu do cytrusów. Zamiennie stosuje się zwykły nawóz do roślin kwitnących.


Podlewanie

Latem regularne i obfite. Kawa powinna mieć wtedy ziemię lekko wilgotną. Zimą podlewanie musi być oszczędne.

Kawa lubi zraszanie.

Woda do podlewania i zraszania musi mieć temperaturę pokojową. Jeśli używa się nawozu do cytrusów, woda może być z kranu. Jeśli to nawóz uniwersalny, musi być miękka, np. przefiltrowana w kuchennym dzbanku z filtrem albo przegotowana (i ostudzona).


Przesadzanie

Co 2-3 lata. W maju lub ewentualnie w sierpniu.
Stare egzemplarze bardzo trudno przesadzić, bo są tak duże i ciężkie. Można wtedy zdjąć warstwę starej ziemi z wierzchu donicy i nasypać świeżej.


Stanowisko i temperatura

Kawa dobrze rośnie w słońcu, ale nie prażącym. Bardzo lubi lekkie zacienienie, np. firanką.
Latem najbardziej odpowiada jej temperatura w granicach 22-25 stopni Celsjusza. Gdy jest bardziej gorąco, rośnie słabo lub wcale.

Zimą zaś powinna mieć temperaturę w granicach 14-18 stopni Celsjusza. Odpowiadają jej jasne pomieszczenia, słabo ogrzewane zimą.

Źle znosi wynoszenie na dwór na lato.


Rozmnażanie

Najpopularniejsze sposoby rozmnażania kawy:

* nasiona – muszę być  koniecznie świeże.  Nasiona, które mają do 8 tygodni kiełkują w prawie 100%, a 21 tygodni – prawie żadne.
Do sadzenia nie nadają nasiona palone (kupione w sklepie spożywczym). Bo już są martwe.

Nasiona wschodzą 3-4 tygodnie. Aby wykiełkować, muszą mieć koniecznie 24-25 stopni Celsjusza.

*sadzonki wierzchołkowe – ukorzenia się w maju lub sierpniu.

Kawa była popularna, jako roślina doniczkowa, w polskich domach na przełomie XIX i XX wieku. Najczęściej rozmnażano ją z nasion. Ukorzenianie sadzonek uważano za trudne dla amatorów.

Cytat z książki "Praktyczna hodowla kwiatów w pokoju" z 1901 roku Roberta Bettena:

"Nasienie, rzucone wczesną wiosną w piasek lub trociny, kiełkuje względnie prędko o ile zostało wzięte z tutejszych roślin, albo sprowadzone niedawno. Ze starem na nic się zdadzą wszelkie usiłowania, straciło ono swą siłę kiełkowania bezpowrotnie".

Wytrzymałość na mróz

Kawę niszczą nawet najmniejsze przymrozki.

Choroby i szkodniki

Rosnąca w domu kawa arabska jest rzadko atakowana przez choroby i szkodniki. Jeśli już, to zwykle są to:

*grzyby chorobotwórcze – zwłaszcza, gdy kawę podlewa się za dużo;
*przędziorki – szczególnie, gdy kawa stoi w pomieszczeniu ze zbyt suchym powietrzem.

Zdarza się, że liście kawy żółkną, opadają, zwisają. To efekt błędów w uprawie.

Ciekawostki

  • Kawa jest długowieczna – żyje około 100 lat.
  • Drewno kawy jest twarde i mocne. Wykorzystuje się je np. do produkcji krzeseł.
  • W medycynie ludowej (w Afryce i Ameryce Południowej) kawa jest lekiem na wszystko. Podaje się ją m.in. przy malarii, astmie, grypie. Jej naparem łagodzi się ukąszenia skorpionów.
  • Od wieków znane są różne zamienniki kawy, np. groch i żołędzie. Więcej o nich CZYTAJ TUTAJ


52 komentarze :

  1. Super! Bardzo wyczerpująco na temat kawy- kupiłam nasiona i zbieram się do własnej uprawy, ale trochę brakuje mi odwagi- ale opis własnej, uprażonej na patelni kawy bardzo do mnie przemówił! Pozdrawiam serdecznie!

    OdpowiedzUsuń
  2. Odpowiedzi
    1. Moja kawa zaowocowała mam czerwone owoce w dotyku są miękkie czy mogę zerwać czy jeszcze musze poczekać?

      Usuń
    2. Już można zrywać! Czerwone owoce kawy są dojrzałe. Życzę smacznej małej czarnej:)

      Usuń
  3. Witam, kupiłam sadzonkę kawy. W doniczce jest dużo łodyżek. Czy rozdzielać przesadzając do normalnej doniczki? JABŁONKA

    OdpowiedzUsuń
  4. Przesadź kilka do nowej doniczki. Nadmiar łodyg w malej doniczce nie sprzyja rozwojowi. Mozna to zrobić póki jeszcze małe i nie pozrastały się korzeniami

    OdpowiedzUsuń
  5. Przepraszam, co zrobić jeżeli liście kawy zaczynają opadać?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Opadanie pojedynczych liście to normalne - każdy liść się starzeje i w końcu opada:) Gorzej, jeśli liście opadają masowo i w dodatku żółkną. Przyczyny mogą być różne: nadmiar lub brak wody, stres (np. przeniesienie w inne miejsce), szkodniki, niewłaściwe pH ziemi.

      Warto wziąć płatek kosmetyczny lub białą szmatkę, zmoczyć i delikatnie przetrzeć liście od spodu (na kawie). Być może na waciku zostaną szkodniki. To częsta przyczyna nagłego opadania liści. Powodzenia:)

      Usuń
  6. Przesuszyli, co robić? Prawie wszystkie liście są suche, zostało parę zwiędłych, minęło 2 dni jak zabrałam go do domu, był podlany 1 i 2 dnia. Zastanawiam się czy nie obciąć gałęzi i donicy nie wstawić do wody.. Nie wiem jak często był wcześniej podlewany, ale wiem że stał na parapecie nad kaloryferem - więc nieźle mu grzało. Owoce wysuszone jak i liście, trzyma się tylko para przy zwiędłych liściach.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Przyciąć, podlewać i czekać. Może się zregeneruje:) Jak się pokażą pączki nowych liści, przesadzić. Powodzenia:)

      Usuń
    2. Podlewaj często mineralną gazowaną a zobaczysz!!!!! 🤣

      Usuń
    3. Ten komentarz został usunięty przez autora.

      Usuń
  7. Witam
    Mam problem z kawą.Co robię nie tak?
    Liście kawy czarnieją i robią się suche. Podlewam 1x w tygodniu, nie jest przesuszona ani za mokra. Dostałam kawę miesiąc temu i nie chciałabym jej stracić. Pomocy!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Może ma ciemno? Albo stoi za blisko grzejnika? Możliwe też, że trochę podziębiła się podczas do mieszkania.

      Usuń
    2. Dzięki za odp. Też pomyślałam o przestawieniu w inne miejsce. Może pomoże 🙂

      Usuń
  8. tylko radzę trzymać w cieple, bo w jeden dzień padnie. Tak w ogóle bez problemu

    OdpowiedzUsuń
  9. Dziękuję za radę. Od jesieni stoi na parapecie, okna tego nie uchylałam więc ani na zimno ani na przeciąg nie była narażona. Kaloryfer mam wyłączony temp ok.22°....ale chyba nie odżyje. 🤔Szkoda

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jeszcze może odżyć:) Kawa ma zdrewniałe pędy i potrafi z nich się odmłodzić. Pewnie sucho w mieszkaniu i stąd problem...

      Usuń
    2. Miał Pan rację, kawa odżyła, co mnie bardzo cieszy ☺

      Usuń
  10. Ja kupilam sadzonke rok temu i juz mi sie nie miesci na parapecie. Super szybko rosnie , bardzo polecam

    OdpowiedzUsuń
  11. Moja kawa ślicznie rośnie. Ma dopiero 1 rok. zauważyłam, dwa liście są sporo nadgryzione. Szukałam sprawcy, lecz ani śladu za nim. to chyba nocny przybysz, bo jednego dnia liść był cały, a rano już połowa zjedzona. Jak zabezpieczyć moją kawę przed niewidzialnym szkodnikiem?

    OdpowiedzUsuń
  12. Jakiś nieproszony owad zjada liście kawy. Jak ochronić kawę przed niewidzialnym szkodnikiem? co to może być?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Możliwe, ze to są ryjkowcowate, najprawdopodobniej opuchlaki. Dorosłe chrząszcze żerują nocą. Wyglądają dość niewinnie, mają charakterystyczne ryjki. Larwy zaś żyją w ziemi i podgryzają korzenie. Uszkodzenia liści często przypominają zatoki.

      Najprawdopodobniej do kawy przyprowadziły się przypadkowo, np. z nowego kwiatka doniczkowego. Opuchlaki to częsty szkodnik np. różaneczników.

      Sposoby na tego szkodnika są różne. Najlepiej po zmierzchu włączyć nagle światło i sprawdzić, czy chrząszcze są na liściach. Może spróbować je odłowić ręcznie.

      Można spróbować wpuścić do ziemi pożyteczne bakterie, by rozprawiły się z larwami tych chrząszczy:

      https://sklep.niepodlewam.pl/p-drakol-20-g-biologiczny-koncentrat-na-pedraki-i-nicienie

      Albo użyć chemii:

      https://sklep.niepodlewam.pl/pl/p/Zwalcza-mszyce-i-inne-szkodniki-roslin-ozdobnych-Mospilan-20-SP-Target-1%2C25-g/74

      Usuń
  13. Mojej kawie opadły dzisiaj delikatnie listki. I mają trochę czegoś biało, chyba grzyb (nawilżać przypadkowo był zbyt blisko...). Podlałam ją troszke, bo była sucha od góry, a wody i tak nie chciała bo dała od razu do podstawki. Jak mogę jej pomóc? :(
    Dodam, że ma odpowiednią temperaturę i światło oraz dostęp do powietrza (staram się odpowiednio wietrzyć). A od tygodnia jest z dala od nawilżacza. Wcześniej była ok.4 dni, ale w sumie dostała od niego max 3-4h

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wygląda na to, że za dużo wilgoci w powietrzu i ziemi... Możliwe, że to początki szarej pleśni.

      Do uprawy domowych można stosować preparaty naturalne na choroby grzybowe, bez karencji jest np.:

      https://sklep.niepodlewam.pl/agricolle-750-ml-szara-plesn-i-maczniak-prawdziwy-srodek-zapobiegacy-chorobom-roslin

      Usuń
    2. Dziękuję! Szarą pleśń opanowałam, jest zdrowa:) martwi mnie tylko, że łodygi zrobiły sie żółte i troche suche, ale liście są zielone i piękne. A dodawałam tylko troszke nawozu tydzień temu uniwersalnego. Podlewałam ją od góry, ale z doniczki wychodziły korzenie, więc podejrzewam, że sie przesuszyła. Ciekawe, czy sie uratuje :(

      Usuń
    3. Jeśli liście są zielone i piękne, to będzie OK:)

      Usuń
  14. Witam bardzo proszę o pomoc moja kawa już zaczęła odżywać po tym jak przyniosłam ją zaniedbaną ze sklepu i wypuszcza nowe listki jednak te listki nie są ciemnozielone tylko jasnozielone z ciemnozielonymi żyłkami

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Trzeba ją przesadzić:) I wtedy listki będą ciemnozielone.

      Najlepsza jest ziemia do cytrusów. Kawa też w niej dobrze rośnie. Powodzenia w uprawie:)

      Usuń
  15. Witam. Bardzo proszę o poradę. Moja kawa przez 2 lata pięknie rosła i nie było z nią problemów. Niestety od jakiegoś czasu większość liści brązowieje punktowo, wygląda to tak jak brązowe, przesuszone plamki najczęściej na końcówkach liści...co może jej pomóc?

    OdpowiedzUsuń
  16. Najprawdopodobniej jest to jakiś grzyb. Proponuję zlikwidować go grzybem pasożytniczym Pythium oligandrum, który nie niszczy kawy i nie jest niebezpieczny dla ludzi czy domowym zwierzaków.

    Preparat jest gotowy: https://sklep.niepodlewam.pl/zwalcza-choroby-trawnika-roslin-ozdobnych-i-owocowych-polyversum-wp-target-5-g

    OdpowiedzUsuń
  17. Dostałam kawę jakiś czas temu i bardzo ładnie rosła. Ale od kilku tygodni żółkną jej listki. Ma małą doniczkę. Stoi w dość suchym miejscu. Nie wiem czy to efekt suchego powietrza czy zbyt małej doniczki. Bardzo proszę o radę, to pamiątka po mojej Babci.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To najprawdopodobniej jest efekt zbyt suchego powietrza i zbyt wysokiej temperatury w mieszkaniu:) Może dałoby radę przenieść kawę do chłodniejszego pokoju? Albo np. klatkę schodową (tam często jest chłodnie). Trochę może pomóc nawilżane, np. spryskiwaczem.

      Usuń
    2. Bardzo dziękuję za poradę. Kawa odżywa po skryskiwaniu wodą i zmniejszeniu temperatury powietrza. Ostatnio jeden listek zrobił się brązowy i suchy, ale mam nadzieję że to pojedynczy przypadek. Jeszcze raz bardzo dziękuję ☺️

      Usuń
    3. Świetnie, że podziałało:) Latem kawa powinna całkiem odżyć.

      Usuń
  18. Skaczące robaczki to skoczogonki. Mogą podjadać drobniejsze korzenie, ale to raczej nie one są przyczyną zmian na liściach. Być może to jakiś inny szkodnik na liściach i pędach. Można zastosować kurację pałeczkami, np.:

    https://sklep.niepodlewam.pl/Paleczki-2w1-na-szkodniki-z-nawozem-Sanium-Pin-Protect-Garden-20-sztuk

    https://sklep.niepodlewam.pl/Paleczki-2w1-na-szkodniki-z-nawozem-Tarcznik-Ultra-PR-Substral-20-sztuk

    Być może też kawa ma za ciemno.

    OdpowiedzUsuń
  19. Mam kwiatka od 3 miesięcy, od jakiegoś czasu listki stały się zwiotczałej, niektóre czarnieja i schną... Podlewał lub spryskuje dosyć regularnie i delikatnie. Jak mogę ją uratować?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Prawdopodobnie jest jej za ciepło w mieszkaniu. Można spróbować znaleźć jej bardzie słoneczne miejsce. Warto też przesadzić kawę. Zwykła ziemia nie jest najlepsza. Lepiej użyć podłoża kwaśnego np. do cytrusów:

      https://sklep.niepodlewam.pl/Podloze-do-cytrusow-CITRUS-Substral-3-l

      Usuń
  20. Kupiłam kawę miesiąc temu, jest w fajnej osłonce i ma wsypane do doniczki ziarna kawy, czy wysypać je

    OdpowiedzUsuń
  21. To pewnie taka dekoracja:) Kawie na razie nie przeszkadzają, ale i tak trzeba je będzie usunąć kiedyś...

    OdpowiedzUsuń
  22. Dzień dobry,
    Mam kawowca od około 9 miesięcy i w pewnym momencie zauważyłam, że wyrastające liscie rosną jakby poskręcane, nie mogę znaleźć żadnych informacji na ten temat

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Może suche powietrze w pomieszczeniu? Albo np. przędziorki.

      Usuń
  23. Dzien dobry. Kupiłam w sklepie internetowym sadzonkę kawy. Przyszła ze sporą ilością żółtych liści. Żółknięcie zaczyna sie od nerwów. Podłoże dość mokre a doniczka produkcyjna nie ma prawie otworów odpływowych poza jednym. Co może być przyczyną? Podróż w zamkniętym kartonie czy coś innego? Szkodnika, przynajmniej narazie, nie widzę.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Możliwe, że podłoże jest wyjałowione. Trzeba przesadzić (mimo że już prawie jesień) i obserwować:)

      Usuń
  24. Dzień dobry. Kawa mojej mamy była w tym roku przesadzona i rośnie jak zielony busz :), tylko martwią nas szczytowe liście - nie te najmłodsze tylko te "piętro niżej" - są jakby podwinięte pod siebie i sztywne, czasem któryś odpada, przez co roślinka wygląda na zwiędniętą, ale boimy się przelać. Co robić?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Możliwe, że w podłożu zaczyna brakować potasu. Wtedy liście wyglądają jak zwiędnięte, mimo podlewania. Moim zdaniem warto podlewać kawę od czasu naturalnym nawozem, np. Biohumusem. Potasu jest w nim tylko ok. 0,04%, ale są w nim też substancje organiczne, które poprawiają przyswajanie jego oraz innych składników pokarmowych. Poza tym Biohumusem nie można przenawozić.

      Usuń
  25. Dzień dobry, co mogą oznaczać liście, które w dotyku wydają się zdrowe jednak zwisają sztywno w dół? Najmlodszy liść wydaje się dużo jaśniejszy niż pozostałe z ciemniejszymi żyłkami. Przesadzałam ze dwa miesiące temu, ma jasne stanowisko

    OdpowiedzUsuń
  26. Jeśli liście zwisają i są wiotkie, to może być brak potasu. Jeżeli zaś są sztywne, być może ziemia ma za wysoki odczyn.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Właśnie są sztywne i regularnie pojawiają się kolejne młode liście. Z podłoża produkcyjnego włożyłam kawę do uniwersalnej ziemi z perlitem i keramzytem jako drenaż. Za wysoki odczyn to znaczy że ziemia jest za mało kwaśna? Niestety nie znam się aż tak bardzo. Powinnam przesadzić ją do innego podłoża? Takiego do cytrusów, jak we wpisie? Czy można jakoś zakwasić to co mam? Bardzo dziękuję za odpowiedź

      Usuń
    2. Tak, właśnie najlepsza jest ziemia jak do cytrusów. Można zakwasić to co jest:) Najłatwiej posypać wierzch ziemi korą sosnową (nie może odkwaszona) albo kwaśnym torfem. Można też wybrać się do lasu na spacer i poszukać kilku starych, na wpół rozłożonych szyszek sosnowych. Zmiażdżyć je palcami i posypać:) Efekty kuracji będą widoczne za kilka tygodni.

      Usuń

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...