Z czarnymi jagodami – przegląd roślin ogrodowych

Podobnie wyglądają, ale nie wszystkie można jeść. Niektóre czarne jagody są trujące, a inne – bardzo pożądane w jadłospisie. Oto przegląd bylin, krzewów i drzew.

Wiele bylin, krzewów i drzew uprawianych w ogrodach ma owoce w kształcie czarnych kulek. Popularnie nazywa się je jagodami, choć z punktu widzenia botaników nie zawsze nimi są:) Łączy je jedna cecha: podobieństwo. Warto je poznać, by uniknąć zatrucia.


ARONIA CZARNA (Aronia melanocarpa)

Cechy: krzew (do około 3 m wysokości)
Owoce: jadalne
Wymagania: małe; stanowisko słoneczne, gleba piaszczysta

Aronia to krzew owocowy o właściwościach leczniczych. Owoce nie nadają się do jedzenia na surowo. Przetwory z aronii, np. sok, są polecane w profilaktyce takich chorób jak nadciśnienie, nowotwory, choroby oczu, miażdżyca, anemia.

----------------------------------------------------------------

BLUSZCZ POSPOLITY (Hedera helix)

Cechy: pnącze zimozielone (od 2 m długości)
Owoce: trujące
Wymagania: małe; stanowisko cieniste, gleba przeciętna

Owocują tylko stare egzemplarze. Pełne, czarne wybarwienie owoce bluszczy mają o nietypowej porze roku – w maju i czerwcu. Kwiaty bluszczy zwabiają dużo pszczół.

----------------------------------------------------------------

BORÓWKA CZERNICA (Vaccinium myrtillus)

Cechy: krzewinka (do około 30 cm wysokości)
Owoce: jadalne
Wymagania: małe: stanowisko półcieniste; gleba leśna

Borówka czernica najczęściej nazywana jest czarna jagoda. Rośnie dziko w lasach. Bywa uprawiana w ogrodach typu leśnego. Częściej zamiast niej uprawiana jest borówka amerykańska, która jest większa oraz lepiej plonuje.

Owoce borówki czernicy są bardzo smaczne oraz mają właściwości lecznicze. Obniżają poziom cukru we krwi, pomagają w chorobach układu pokarmowego, zapobiegają biegunkom.

---------------------------------------------------------------
CZEREMCHA ZWYCZAJNA (Padus avium)

Cechy: drzewo (do 15 m wysokości)
Owoce: jadalne
Wymagania: małe; stanowisko słoneczne lub półcieniste, gleba przeciętna

Owoce czeremchy zwyczajnej mają właściwości lecznicze. Od wieków używano ich, a także kory, kwiatów i liści, jako środek moczopędny, na reumatyzm i przeciw biegunce. Obecnie owoce są wykorzystywane głównie na alkoholowe nalewki oraz wina.

--------------------------------------------------------------

DZIKI BEZ CZARNY (Sambucus nigra)

Cechy: krzew lub drzewo
Owoce: trujące, ale tylko niedojrzałe oraz dojrzałe w większych ilościach
Wymagania: małe; stanowisko słoneczne lub półcieniste, gleba przeciętna

Dziki bez czarny to roślina lecznicza. Ma działanie m.in. moczopędne, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, przeciwreumatyczne. Z jego owoców przygotowuje się soki oraz nalewki. W większych ilościach powoduje m.in. biegunkę i wymioty (zawiera glikozyd cyjanowodorowy).

--------------------------------------------------------------

DZIKI BEZ HEBD (Sambucus ebulus)

Cechy: krzew (do 2 m wysokości)
Owoce: trujące
Wymagania: małe; stanowisko słoneczne lub półcieniste, gleba przeciętna

Jest bardzo podobny do dzikiego bzu czarnego i bardziej od niego trujący. W ogrodach go się nie uprawia, ale zdarza się, że sam wyrasta w zaniedbanych.

Dziki bez hebd nie nadaje się do jedzenia. Jego baldachy z czarnymi owocami są zawsze skierowane do góry. Poza tym dziki bez hebd jest mniejszy od dzikiego bzu czarnego.
--------------------------------------------------------------

KOKORYCZKA (Polygonatum)

Cechy: bylina (do około 40 cm wysokości)
Owoce: trujące
Wymagania: małe; stanowisko półcieniste i cieniste, gleba przeciętna

W ogrodach i parkach spotyka się wiele gatunków kokoryczek. Trujące właściwości mają wszystkie (są spokrewnione z konwaliami).

--------------------------------------------------------------

KRUSZYNA POSPOLITA (Frangula alnus)
Cechy: krzew (do około 5 m wysokości)
Owoce: trujące
Wymagania: małe; stanowisko półcieniste, gleba przeciętna

Owoce, a także kora kruszyny pospolitej mają właściwości silnie przeczyszczające. Stosowane są także w chorobach wątroby. Na własną rękę nie należy ich stosować. Na właściwości kruszyny jako leku wpływ mają sposób zbierania oraz suszenia.

-------------------------------------------------------------

LIGUSTR POSPOLITY (Ligustrum vulgare)

Cechy: krzew (do 3 m wysokości)
Owoce: trujące
Wymagania: małe; stanowisko słoneczne i półcieniste, gleba przeciętna

Ligustr pospolity to popularna roślina na żywopłoty. Jego kwiaty bardzo ładnie pachną. Systematyczne cięcie żywopłotów z ligustru powoduje, że owoców na krzewach jest mniej.

--------------------------------------------------------------
PORZECZKA CZARNA (Ribes nigrum)

Cechy: krzew (do 1,5 m wysokości)
Owoce: jadalne
Wymagania: małe; stanowisko słoneczne i półcieniste, gleba przeciętna

Porzeczka czarna jest uprawiana dla czarnych owoców bogatych w witaminę C. Na surowo nie każdemu smakują. Są doskonałe w sokach, dżemach czy ciastach.
-------------------------------------------------------------

PRZYSTĘP BIAŁY (Bryonia alba)

Cechy: pnącze (do 4 m długości)
Owoce: trujące
Wymagania: małe; stanowisko półcieniste, gleba słaba

Przed wiekami przystęp biały był uważany za ziele czarownic i cieszył się złą sławą. Ma m.in. właściwości przeczyszczające.