Sałata - właściwości magiczne i lecznicze

Obecnie sałata to popularne warzywo. Dawniej uprawiano ją nie tyle z myślą o witaminach lecz jako lek na bezsenność i alkoholizm.

Rodzajów sałat jest obecnie dużo, a kiedyś było jeszcze więcej. Sałaty używano jako lek na sen.

Dziś sałata jest jadana głównie w sałatkach i kanapkach. Uprawia się sałaty batawską, kruchą, liściową, łodygową, masłową, rzymską. Każda z nich ma trochę inny smak, wielkość, wymagania.

Dawniej była jeszcze większa różnorodność tego warzywa. W książce napisanej w 1777 roku – „O roślinach, ich trzymaniu, rozmnażaniu i zażyciu” – Krzysztof Kluk (ksiądz, a zarazem słynny botanik) nawet nie podawał pośledniejszych rodzajów sałat. Wymienił te szlachetne, najbardziej pożądane wówczas w ogrodach. 

Były sałaty: Głowiasta letnia, Strażburska, Szwedzka, Berlińska,  Kędzierzawa, Szampańska, Węgierska, Mogulska wielka, odmiany wczesne i późne, a także zielone, żółte, pstre, czerwone, orzechowe. Ozdobą grządek była też Sznit-Sałata, „która ile razy będzie zerżnięta, tyle razy świeże wypuszcza liście”.

Sałata łodygowa, czyli głąbik krakowski.

Sałata na sen

Przed wiekami nie wiedziano, że sałata zawiera witaminy A, C, z grupy B czy E. Zauważono, że działa nasennie i nie tylko. 

„Sen czyni” i „Błazeństwa nocne, pijąc, traci” – zanotował Józef Rostafiński w „Zielniku czarodziejskim to jest zbiór przesądów o roślinach” w 1893 roku.

Sałatę jedzono, ale i używano do kąpieli nóg, by smaczniej spać. Wodą, w której gotowano sałatę, używano do obmywania chorych w gorączce. Wzmacniający sen przynosił wzmocnienie i nadzieję na wyzdrowienie.

Liście sałaty były też używane jako usypiający kompres na skronie.

Nauka współczesna potwierdziła, że faktycznie sałata działa nasennie, choć niekoniecznie najmocniej te gatunki, które obecnie uprawia się w ogrodach. Z niektórych gatunków sałat robione są leki na sen.

Sałata masłowa - odmiana Królowa Majowych.

Zmiana smaku

Ponoć sałata „Świeżo jedzona przywraca smak utracony”. Żony i matki podsuwały sałatę mężom i synom również z innego powodu. Jedzenie sałaty miało chronić od pijaństwa. Przestawało smakować zwłaszcza wino.

Przed wiekami sałaty były bardziej gorzkie w smaku niż współczesne odmiany. Już w XVI wieku nasiona sałaty siano w… pestce cytryny. Dzięki temu sałata miała być pachnąca i smaczniejsza.

Sałata liściowa dębolistna.

Sałata nie jest jedyną rośliną, którą dawniej stosowano na bezsenność. Więcej CZYTAJ TUTAJ