Translate

Orzechy włoskie - właściwości magiczne i lecznicze

Obecnie są symbolem mądrości i powodzenia. Orzechy włoskie dodajemy do ciast, deserów, sałatek i chrupiemy jako przekąskę. A jak było wieki temu?

Orzechy włoskie

O zaletach dietetycznych orzechów włoskich można przeczytać w każdym poradniku o zdrowym odżywianiu. Zawierają m.in. fosfor, potas magnez, cynk, jod, witaminy z grupy B. Poprawiają pamięć i wyniki krwi.

Przed wiekami orzechy włoskie były m.in. lekiem. I to kosztownym, gdyż drzewa orzecha włoskiego rzadko uprawiano (wymarzały). Poza tym, jak już drzewo wyrosło i po wielu latach zaczynało owocować, orzechy były często niejadalne z powodu grubej skorupy.

W starych książkach można znaleźć wiele ciekawostek z pierwszej ręki.😊

Cytaty poniżej o orzechach włoskich pochodzą ze starych książek (pisownia oryginalna):


  • „Kxięgi o gospodarstwie” Piotra Crescentyna z 1549 roku
  • „Zielnik” Szymona Syreńskiego z 1613 rok
  • „O roślinach, ich trzymaniu, rozmnażaniu i zażyciu” Krzysztofa Kluka z 1778 roku
  • „Zielnik czarodziejskim to jest zbiór przesądów o roślinach” Józefa Rostafińskiego z 1893 roku


Dla kobiet w ciąży

W Polsce przez wieki orzechy włoskie zalecano zwłaszcza kobietom w ciąży bo:

  • Wzmacniają płód i bronią poronienia” (XVI wiek)
  • Wzbudzają appetit, pomagają do trawienia, wzmacniają płód w żywocie matek” (XVIII wiek)


W wersji luksusowej przyszłe matki jadały orzechy smażone w cukrze, który – tak jak orzechy – był rarytasem.

Co ciekawe, współczesna medycyna potwierdziła, że w orzechach włoskich jest progesteron, który sprzyja utrzymaniu ciąży.

Innym lekarze również zalecali jedzenie orzechów włoskich:

  • Jedzone naczczo z figami służą  przeciw wszelkiemu jadowi” (XVI wiek)


Drzewo orzecha włoskiego - dawniej wierzono, że "Cień drzewa śpiącym szkodzi, rozmaite czyniąc niemoce".


Grube skorupy

Orzechy włoskie z drzew wyhodowanych z nasion miewają tak grube skorupy, że trudno je rozłupywać i jeść.

Dziś wiadomo, że na to nie ma rady. Trzeba albo się z tym pogodzić, albo drzewo ściąć.

Dawniej orzech włoski był tak cenny i tak długo trzeba było czekać aż zawiąże owoce, że próbowano drzewo zmusić do wytwarzania cieńszych skorup.

Jeżeli rodzi owoce ze zbyt grubemi skorupami to przeciw temu albo korę nacinać, albo korzenie obcinać, albo w korzeń wbić kół bukszpanowy lub gwóźdź żelazny czy mosiężny” – taki przesąd był praktykowany już w XVI wieku.

Jeżeli tego typu próby na nic się zdały, orzech włoski ścinano. Na drewnie można  było dobrze zarobić. Robiono z niego np. karety, kufry i osady strzelb.

Drewno orzecha włoskiego


Na komary i pluskwy

Przez wieki liście orzecha włoskiego były polecane jako specyfik na robactwo, w tym pluskwy, wszy, wołki zbożowe.

Zielone liście przykładane tracą mamkom pokarm, także robaki w ranach” – pisał ks. Krzysztof Kluk, słynny polski botanik, pod koniec XVIII wieku. Na pluskwy oraz wołki zbożowe zaś polecał odwar z gotowanych liści orzecha włoskiego.

W XXI wieku wiele osób jest przekonanych, że zapach orzecha włoskiego rosnącego przy oknach odpędza komary i muchy. Prawda jest trochę inna.😎

Więcej o orzechach kontra komary i muchy CZYTAJ TUTAJ 

Stroik z gwiazdy betlejemskiej – pomysł z orzechami

To bardzo prosty stroik z gwiazdy betlejemskiej w sam raz na bożonarodzeniowy stół. Dekoracją są orzechy – symbol mądrości i powodzenia.

Gwiazda betlejemska (poinsecja) kwitnie, gdy dni są najkrótsze w roku, czyli w okresie Bożego Narodzenia. Przed świętami jest sprzedawana w sklepach w doniczkach. Kosztuje niedużo, nadaje się w sam raz na stroiki.

Ten pomysł na stroik bożonarodzeniowy i zdjęcia pochodzi ze Stars For Europe.

Potrzebne materiały

  • Gwiazda betlejemska w doniczce
  • Klej, np. w pistolecie
  • Doniczka ceramiczna (może być stara i sfatygowana) w rozmiarze trochę większym niż ta, w której rośnie gwiazda betlejemska
  • Drobne dekoracje, np. orzechy, szyszki, suszone kwiaty


Materiały potrzebne na stroik.

Wykonanie stroika jest bardzo proste. Poradzą sobie nawet dzieci.

1. Przykleić dekoracje

Do doniczki przymocować klejem dekoracje, czyli orzechy, oraz skarby przyniesione z ogrodu, np. szyszki. Z takimi ozdobami będzie pełniła rolę osłonki na doniczkę z gwiazdą betlejemską.



2. Włożyć gwiazdę betlejemską

Gdy klej wyschnie, dekoracyjna osłonka z orzechami jest gotowa.  Można wstawić do niej gwiazdę betlejemską.


3. Gotowy stroik

Stroik z gwiazdy betlejemskiej ustawiamy np. stole.


Warto wiedzieć


  • Gwiazda betlejemska nie jest trudna w uprawie, ale niełatwo skłonić ją do ponownego zakwitnięcia. Powodem jest jej specyficzne wymaganie do światła. Aby zakwitnąć, gwiazda betlejemska potrzebuje po 10-12 godzin ciemności codziennie przez 5-6 tygodni. W mieszkaniu trudno jej to zapewnić, bo włącza się oświetlenie w pokoju, a za oknami często palą się lampy uliczne.

Dlatego wygodniej traktować gwiazdę betlejemską jako kwiat sezonowy, który zdobi mieszkanie przez kilka tygodni. Potem można ją wyrzucić np. na kompost.

Więcej o uprawie gwiazdy betlejemskiej CZYTAJ TUTAJ

  • Kolorowe „kwiaty” gwiazdy betlejemskiej to w rzeczywistości przylistki. Prawdziwe kwiaty są niepozorne i trudno je zauważyć. Jeśli gwiazdę betlejemską traktuje się jako kwiat sezonowy, co roku kupowany, za każdym razem kolor przylistków można wybierać inny.

Pomysł na stroik bożonarodzeniowy z ciętej gwiazdy betlejemskiej CZYTAJ TUTAJ

Sałata - właściwości magiczne i lecznicze

Obecnie sałata to popularne warzywo. Dawniej uprawiano ją nie tyle z myślą o witaminach lecz jako lek na bezsenność i alkoholizm.

Rodzajów sałat jest obecnie dużo, a kiedyś było jeszcze więcej. Sałaty używano jako lek na sen.

Dziś sałata jest jadana głównie w sałatkach i kanapkach. Uprawia się sałaty batawską, kruchą, liściową, łodygową, masłową, rzymską. Każda z nich ma trochę inny smak, wielkość, wymagania.

Dawniej była jeszcze większa różnorodność tego warzywa. W książce napisanej w 1777 roku – „O roślinach, ich trzymaniu, rozmnażaniu i zażyciu” – Krzysztof Kluk (ksiądz, a zarazem słynny botanik) nawet nie podawał pośledniejszych rodzajów sałat. Wymienił te szlachetne, najbardziej pożądane wówczas w ogrodach. 

Były sałaty: Głowiasta letnia, Strażburska, Szwedzka, Berlińska,  Kędzierzawa, Szampańska, Węgierska, Mogulska wielka, odmiany wczesne i późne, a także zielone, żółte, pstre, czerwone, orzechowe. Ozdobą grządek była też Sznit-Sałata, „która ile razy będzie zerżnięta, tyle razy świeże wypuszcza liście”.

Sałata łodygowa, czyli głąbik krakowski.

Sałata na sen

Przed wiekami nie wiedziano, że sałata zawiera witaminy A, C, z grupy B czy E. Zauważono, że działa nasennie i nie tylko. 

Sen czyni” i „Błazeństwa nocne, pijąc, traci” – zanotował Józef Rostafiński w „Zielniku czarodziejskim to jest zbiór przesądów o roślinach” w 1893 roku.

Sałatę jedzono, ale i używano do kąpieli nóg, by smaczniej spać. Wodą, w której gotowano sałatę, używano do obmywania chorych w gorączce. Wzmacniający sen przynosił wzmocnienie i nadzieję na wyzdrowienie.

Liście sałaty były też używane jako usypiający kompres na skronie.

Nauka współczesna potwierdziła, że faktycznie sałata działa nasennie, choć niekoniecznie najmocniej te gatunki, które obecnie uprawia się w ogrodach. Z niektórych gatunków sałat robione są leki na sen.

Sałata masłowa - odmiana Królowa Majowych.

Zmiana smaku

Ponoć sałata „Świeżo jedzona przywraca smak utracony”. Żony i matki podsuwały sałatę mężom i synom również z innego powodu. Jedzenie sałaty miało chronić od pijaństwa. Przestawało smakować zwłaszcza wino.

Przed wiekami sałaty były bardziej gorzkie w smaku niż współczesne odmiany. Już w XVI wieku nasiona sałaty siano w… pestce cytryny. Dzięki temu sałata miała być pachnąca i smaczniejsza.

Sałata liściowa dębolistna.


Sałata nie jest jedyną rośliną, którą dawniej stosowano na bezsenność. Więcej CZYTAJ TUTAJ


Przysłowia ogrodnicze na grudzień

Mróz, śnieg, odwilż i ogród w śnie zimowym. Przysłowia ogrodnicze na grudzień pomagają prognozować jak długa i sroga będzie zima.

Wiśnia Odroślówka pod śniegiem.

Grudzień jest czasem odpoczynku od prac ogrodowych. W polskim klimacie to miesiąc mrozów i śniegu (po lodzie) przeplatanych odwilżami (po wodzie). Aż do Bożego Narodzenia dni skracają się, a noce wydłużają. Najlepiej siedzieć w domu przy ciepłym kominku.

W grudniu ani syberyjskie mrozy, ani odwilż z temperaturą powyżej 10 stopni Celsjusza nie są niczym nadzwyczajnym. Taki mamy klimat. Jak długa będzie zima?

Oto przysłowia ogrodnicze na grudzień z „Kalendarza Ludowego Wiejskiego na rok 1867”:


  • Święta Barbara (4 grudnia – przyp. Blog Niepodlewam) po lodzie, Boże Narodzenie po wodzie.
  • Jeśli pola zielone, gdy się Chrystus rodzi, gdy zmartwychwstaje, śnieg z mrozem kołaczom przeszkodzi.
  • Zielone Boże Narodzenie, a Wielkanoc biała, z pola pociecha mała.


Mahonia w grudniu.

W wydanym ponad 60 lat później „Kalendarzu Ludowym na Rok 1929” też jest przysłowie o św. Barbarze, ale troszkę inne:


  • Gdy na świętą Barbarę po lodzie – to Boże Narodzenie po wodzie.

Inne przysłowia ogrodnicze na grudzień z 1929 roku:

  • Na Adama (24 grudnia – przyp. Blog Niepodlewam) pięknie – zima prędko pęknie.
  • Wigilja piękna, a jutrznia jasna – będzie stodoła ciasna.
  • Dzień Bożego Narodzenia jasny i noc wprzód z wieczora – urodzajem darzy sporym.
  • Mroźny grudzień, wiele śniegu – żyzny roczek będzie w biegu.


Jarmuż ma w grudniu nadal piękne liście, np. na zapiekanki.

Tradycyjnie grudzień to czas przygotowań do świąt Bożego Narodzenia: kupowania prezentów, robienia dekoracji na choinkę, pieczenia smakołyków….

W połowie grudnia pojawiają się w sprzedaży żywe choinki.

Świerk czy jodła na choinkę CZYTAJ TUTAJ

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...